Rozwijanie zdolności twórczych dzieci w wieku przedszkolnym
„...Wszystkie dzieci są zdolne, lecz niektóre trochę bardziej...” [ U. Żyżyńska ]
Ciekawość poznawcza "zmusza" dziecko do wkładania wysiłku w działania poznawcze.
Dziecko zdolne :
✓ jest ciekawe i złaknione informacji na różne tematy, które je interesują
✓ lubi analizować złożoność zjawisk oraz eksperymentować i rozwiązywać problemy
zwłaszcza te skomplikowane
✓ obszar jego zainteresowań jest na ogół szerszy niż przeciętnie uzdolnionych rówieśników
✓ szuka nowych rozwiązań do starych problemów
✓ sprawdza różne rozwiązania do jednego zadania
Zestaw cech i zachowań dzieci zdolnych na podstawie M. Kitano
❖ Zdolności poznawcze
• spostrzegawczość i ożywienie
• bogaty zasób słów jak na wiek dziecka
• wczesne zainteresowanie książkami i czytaniem
• łatwość, szybkość uczenia się
• duża ciekawość otaczającej rzeczywistości
• dążenie do przebywania z dziećmi starszymi od siebie, z bogatszą wiedzą
• szeroki zakres pamięci krótkotrwałej
• nad wiek rozwinięte poczucie humoru
• wysoki poziom planowania oraz rozwiązywania problemów i abstrakcyjnego myślenia
❖ Zdolności twórcze
• zadawanie wielu pytań
• własna kreatywność i eksperymentowanie w podejmowaniu różnych działań
• samodzielność w wykonywaniu prac
• bogata wyobraźnia
• wymyślanie wielu sposobów na osiągnięcie tego samego celu
• udzielanie nieoczekiwanych "przemądrzałych" odpowiedzi
• oryginalne pomysły
❖ Zdolności społeczne, przywódcze
• umiejętność adaptacji oraz wpływania na innych
• łatwość nawiązywania kontaktów i porozumiewania się z rówieśnikami i dorosłymi
• umiejętność współpracy
• inicjatywa w działaniu
• wrażliwość na przeżycia innych; empatia
• wysuwana często przez grupę kandydatura dziecka
❖ Zdolności muzyczne
• wymyślanie oryginalnych melodii
• przejawiana pamięć tonalna
• zainteresowanie zajęciami muzycznymi
• wrażliwość na muzykę
• łatwość powtarzania wzorców rytmicznych oraz odróżniania dźwięków, melodii i rytmów
❖ Zdolności plastyczne
• wypełnianie czasu wolnego rysowaniem, malowaniem różnorodnych przedmiotów, zapamiętywanie ich szczegółów
• poważne traktowanie zajęć plastycznych i czerpanie z nich przyjemności oraz skupienie na nich uwagi
Jak wykorzystać nasze rodzicielskie pedagogiczne talenty, by rozwijać zdolności dziecka?
• Budujmy w nim poczucie własnej wartości, wiarę we własne możliwości
• Przekonujmy, że warto spróbować, wzmacniając zaufanie dziecka do jego starań
• Wykorzystujmy naturalną potrzebę dokonywania odkryć, poszukiwania odpowiedzi
• Nagradzajmy inicjatywę, dociekliwość oraz zadawanie pytań
• Zostawmy dziecku czas na twórczą zadumę – nie poganiajmy "bo już obiad", "bo już wyjście"
• Zachęcajmy dziecko do utrwalania w różnych formach swoich pomysłów
• Zadbajmy o skończoną formę dziecięcych wytworów – oprawmy obrazek, wyeksponujmy pracę przestrzenną
• Akceptujmy, chwalmy przejawianie pewnej indywidualności, oryginalności
• Pozwólmy dziecku popełniać błędy i uporać się z ich skutkami
• Dostarczajmy materiałów, które wzbogacają język dziecka – bajki, baśnie, legendy...
• Zachęcajmy do dostrzegania szczegółów (np. spędźmy kilka chwil na oglądaniu chmur w wietrzny dzień; akceptuj każdą odpowiedź, przekonuj dziecko, że jego pomysły są ważne, ciekawe)
• Zadbajmy o materiały rozwijające wyobraźnię, które pozwalają stworzyć "coś z niczego"
• Zaproponujmy zadania, których każdy osiągnięty wynik będzie właściwym
• Pozwólmy na wykorzystanie tradycyjnej skrzyni skarbów, przebieralni, tekturowych pudeł
• Zachęcajmy do badania i rozwiązywania problemów – zastosujmy metodę naukową (obserwuj, stawiaj hipotezę, eksperymentuj i wyciągaj wnioski)
Opracowała: Małgorzata Rey
Literatura:
Eby, J. W., Smutny, J. F. (1998) Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży. Warszawa: WSiP
